حزب توده پدرخوانده ی حزب دموکرات کردستان و تشکیل جامعه ای سوسیالیستی در ایران
به تاثیر از حزب عدالت در باکو در سال۱۲۹۹ حزب کمونیست ایران تشکیل شد. در سال ۱۳۱۶ سازمان مخفی حزب کمونیست ایران لو رفت و واقعه بازداشت ۵۳ نفر را آفرید. که این آخرین فعالیت کمونیست ها در زمان رضا شاه می باشد.
در سال ۱۳۲۰ محمد رضا شاه به عنوان شاه جدید کمونیست های در بند را آزاد می نماید، ۲۷ نفری که به دستور شاه آزاد شده بودند شالوده تشکیلات حزب توده را بنیان نهادند. در همان سال ۱۳۲۰ ایران اشغال نظامی می شود. شوروی شمال و شمال غرب، امریکا و انگلیس از جنوب تا مرکز و غرب را اشغال می کنند.
ارتش سرخ کمونیستی شوروی به عنوان مسئولین انترناسیونال سوسیالیستی جهت حفظ و تضمین منافع و اهداف شوروی در ایران ضرورت تأسیس حزب یا احزابی با گرایشات کمونیستی و ملی گرایانه و یا سوسیالیستی خواهانه ای که با اهداف ملی گرایانه آمیخته باشد و از لحاظ ظاهر حزبی کمونیستی خالص به نظر «نرسد» تا بتواند در وضع اجتماعی ایران و منطقه حوزه ی وسیعی از انسان ها را پوشش دهد و در جهت امیال آنان سوق دهد را در دستور کار خود قرار دادند. و حزب توده ایران و حزب دمکرات کردستان ایران نیز در همین راستا شکل گرفتند.
حزب توده در مهر ۱۳۲۰ رسماً فعالیت خود را آغاز کرد و خواهان آزادی بقیه ۵۳ نفر در بند شد. دمکرات ها، سوسیالیست ها، کمونیست های رادیکال و کهنه کار و کلاً تمامی ضد مذهبیون و ضد دینیون از هر اندیشه و نژادی را دور خود جمع کرد.
حزب توده در مرداد ۱۳۲۳ اولین کنگره خود را تشکیل داد و مرامنامه و اساسنامه خود را منتشر ساخت. در تیر ماه ۱۳۳۹ در برنامه و اساسنامه ی مصوب سوم هفتم، خود را حزب طبقه کارگر سراسر ایران خواند و جهان بینی خود را مارکسیزم لنینیسم اعلام کرده و هدف نهایی حزب را تشکیل جامعه ای سوسیالیستی در ایران اعلام کرد. دقیقاً همان چیزی که از زمان قاضی مرتد تا کنون حزب دمکرات کردستان ایران به عنوان هدف نهایی خود اعلام نموده با این تفاوت که وی جامعه ای سوسیالیستی را در کردستان می خواهد و حزب توده در ایران، به دنبال کودتا و سرکوب گسترده ی محمد رضا شاه از ۱۳۳۶ به بعد تا انقلاب ۱۳۵۷ حزب توده به فعالیت های پنهانی یا خارج از کشور کشیده شد.
ولله الحمد والمنه
و الله اكبر
ابوسلیمان هورامی